Giong thuyền cưỡi sóng Hoàng Sa- Trường Sa

 Từ bao đời nay, người dân vẫn còn lưu truyền bao câu chuyện về những binh phu cưỡi sóng ra Hoàng Sa. Hàng trăm năm trước, mỗi dân binh đi Hoàng Sa trên chiếc ghe câu chứa đầy lương thực đủ dùng trong 6 tháng, 1 đôi chiếu, 7 nẹp tre, 7 sợi mây và 1 thẻ bài ghi rõ danh tính, bản quán và phiên hiệu… Tất cả phòng bất trắc trên biển, các đồng đội sẽ bó xác thả xuống biển, nhờ con sóng đưa về đất liền để người thân chôn cất, thờ cúng… Bao lớp binh phu giong thuyền, cưỡi sóng ra Hoàng Sa – Trường Sa cắm mốc, bảo vệ chủ quyền đã không trở về…

Ở Lý Sơn bây giờ, xen lẫn những ruộng tỏi xanh ngát, có rất nhiều nấm mồ không hài cốt, người dân đảo gọi là những ngôi mộ gió chiêu hồn. Vào những dịp Lễ Tết, con cháu các tộc họ trên đảo đều tổ chức chăm sóc, hương khói những ngôi mộ gió, đến những miếu thờ, lăng tự thắp nhang tưởng nhớ các binh phu.

Ông Bùi Chim – 75 tuổi,  ở Thôn Tây, An Hải, một ngư dân có thâm niên bám biển Hoàng Sa- Trường Sa hơn 30 năm, kể rằng: Trong mỗi gia đình, tộc họ ở Lý Sơn, một tục lệ không thể thiếu đó là việc thay cát lư hương trên bàn thờ gia tiên vào dịp cuối năm. Không biết tự bao giờ, sau mỗi chuyến hải trình dài ngày ra Hoàng Sa, lúc trở về, ngoài những con tàu chở nặng tôm cá cập bờ, ngư dân còn đem về một thứ không thể thiếu là nắm cát trắng được lấy ở vùng biển Hoàng Sa- Trường Sa.

Ông Bùi Chim chia sẻ, cát Hoàng Sa – Trường Sa được phơi khô, cất trữ cẩn thận trong nhà và chỉ dùng vào một việc duy nhất thay cát lư hương ngày cuối năm: Trước mồng 5 tháng 5, ngư dân hốt cát trong lòng biển ở ngư trường Hoàng Sa  mang về phơi khô thay cào các lư nhang. Cuối năm, các tàu cá trước khi về ăn Tết, ngư dân hốt cát từ Hoàng Sa về phơi khô thay vào các lư nhang trên bàn thờ để đốt hương thờ cúng tổ tiên. Qua đây, nhắc nhở con cháu, ngư trường Hoàng Sa – Trường Sa là của Việt Nam. Nơi đó có một phần xương máu của cha ông đã đổ xuống. Hạt cát trong ngư trường Hoàng Sa – Trường Sa đựng trong bát nhang là thể hiện sự tri ân với lớp cha ông ngày trước , ngư dân coi đó là di tích để đáp lại tiếng vọng của những người đã nằm xuống với Hoàng Sa – Trường Sa thiêng liêng.

Với ngư dân Lý Sơn,  ngư trường Hoàng Sa, Trường Sa là một phần máu thịt, đây là ngư trường truyền thống bao đời nay. Nối tiếp truyền thống cha ông, lớp lớp ngư dân Lý Sơn ngày đêm vươn khơi bám biển, giữ và bảo vệ chủ quyền. Nghề biển đem lại sự no đủ cho bao thế hệ người dân trên đảo Lý Sơn…

Gần 50 tuổi, hơn 20 năm vươn khơi bám biển, ngư dân Nguyễn Gia Viên, ở thôn Tây An Vĩnh chủ đội tàu cá hiện đại gồm 3 chiếc, công suất hàng trăm mã lực, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho 25 lao động địa phương. Doanh thu từ đánh bắt hải sản mang về cho gia đình anh Viên cùng các bạn chài mỗi năm  nhiều tỷ đồng. Sau khi trừ chi phí, mỗi năm gia đình anh Viên thu nhập gần cả tỷ đồng, bình quân mỗi thuyền viên thu nhập vài trăm triệu đồng.

Anh Nguyễn Gia Viên tâm sự, trước kia, cha ông đi biển bằng phương tiện thô sơ, hiệu quả không cao, nay nghề biển muốn làm ăn hiệu quả phải có tàu to, máy lớn, đánh bắt theo tổ, đội và tuân thủ nghiêm các quy định của nhà nước.

 Theo ông Viên: Bây giờ ngư dân vươn khơi đánh bắt rất hiện đại, có máy chụp, máy đo dòng nước, dòng chảy, các trang thiết bị… Trước đây, đánh bắt đại trà, lan tràn, có hồi ngư dân không biết ranh giới, biên giới. Nhưng nay, có máy giám sát hành trình. Tàu cá ngư dân đánh bắt ngư trường hẹp lại, chấp hành nghiêm chính sách, qui định của Đảng, Nhà nước.

Lý Sơn bây giờ có đội tàu đánh bắt xa bờ hàng trăm chiếc được đầu tư lớn nên việc vươn khơi làm ăn bám biển quanh năm.

 Bà Phạm Thị Hương, Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn cho biết, Tuy gặp không ít khó khăn nhưng 10 tháng đầu năm 2023 ngư dân Lý Sơn khai thác được trên 20 ngàn tấn hải sản các loại, giá trị đạt trên 500 tỷ đồng, Hiện nay, Lý Sơn đề ra mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội phù hợp thực tế địa phương. Địa phương phấn đấu tổng giá trị sản xuất các ngành kinh tế trong năm 2023 đạt hơn 2.100 tỷ đồng, tăng so với năm 2022 vừa qua.

Cùng với phát triển du lịch, phát triển kinh tế biển của Lý Sơn, ngoài nội lực, cơ chế chính sách hiện có thì hiện nay, còn nhiều việc  còn trăn trở. Ở Lý Sơn hiện chỉ có nuôi trồng thuỷ sản và đánh bắt, chưa có cơ sở chế biến, các cơ sở dịch vụ hậu cần còn nhiều khó khăn. Do đó, trong chiến lược phát triển kinh tế biển của Lý Sơn cũng cần có những đề xuất cho phù hợp, giúp ngư dân an tâm vươn khơi bám biển.

Giờ đây với lợi thế biển, đảo, kho tàng văn hoá phong phú…, Lý Sơn chú trọng phát triển kinh tế biển gắn với du lịch biển đảo. Trong đó, lấy du lịch làm trung tâm trong chiến lược phát triển kinh tế-xã hội bền vững. Lý Sơn cũng đang là hạt nhân phát triển du lịch biển, đảo trở thành loại hình du lịch chủ đạo theo chủ trương thúc đẩy phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn theo Nghị quyết 05 của tỉnh Quảng Ngãi./.