Tái diễn tình trạng khai thác nước ngầm trái phép ở Lý Sơn

Từ đầu năm đến nay, lực lượng chức năng huyện Lý Sơn liên tiếp phát hiện hàng loạt giếng khoan, đóng trái phép để thăm dò, khai thác nguồn nước tưới tiêu. Các giếng khoan, đóng này được ngụy trang tinh vi để qua mặt cơ quan chức năng.

Ông Lê Văn Lân, một nông dân ở Thôn Đông An Vĩnh, huyện Lý Sơn, cho biết, việc đóng, khoan giếng trái phép là việc làm bất đắc dĩ vì nguồn nước phục vụ tưới tiêu hiện đã khan hiếm và nhiễm mặn.

"Sau Tết Nguyên đán là thiếu nước tưới, nhiều người phải canh nước tưới cả ngày lẫn đêm. Vụ tỏi Đông Xuân còn cứu vãn được chứ đến vụ hành Xuân Hè khó có thể trồng được. Giải pháp cuối cùng là lén đóng giếng, nửa đêm gà gáy 4-5 người làm khoảng 2-3 tiếng đồng hồ là có giếng nước để đủ nước tưới”, ông Lân nói.

Năm ngoái, lượng mưa nhiều nhưng tình trạng khoan, đóng giếng trên đảo Lý Sơn vẫn diễn ra ồ ạt, khiến lượng nước được giữ lại rất ít. Việc khoan, đóng giếng tràn lan cũng là nguyên nhân dẫn đến xâm nhập mặn ngày càng nghiêm trọng. Dự báo, tình trạng thiếu nước năm nay sẽ diễn ra nghiêm trọng hơn. Đặc biệt là vào vụ Xuân Hè và Hè Thu, nên nông dân trên đảo gieo trồng hàng trăm ha hành tím, nhu cầu nguồn nước tưới tiêu tăng cao, tình trạng lén lút khoan, đóng giếng để thăm dò, khai thác tài nguyên nước phục vụ tưới tiêu sẽ ồ ạt tái diễn.

Ông Phạm Văn Hòa, nông dân Thôn Đông An Vĩnh, huyện Lý Sơn, cho biết: “Nông nghiệp phải có nước, không có nước mùa nắng tới không trồng hành được. Năm vừa rồi, cánh đồng ruộng An Vĩnh nước mặn trồng hành không phát triển, trồng hành không đạt. Bây giờ mong Nhà nước tạo điều kiện để nông dân tìm nguồn nước ngọt”.

Từ năm 2014 đến nay, số giếng trên huyện đảo Lý Sơn tăng gấp gần 4 lần (từ 550 giếng năm 2014 tăng lên gần 2.150 giếng). Tình trạng khoan, đóng giếng trái phép khiến nguồn nước ngầm bị khai thác quá mức. Lượng nước được sử dụng theo khuyến cáo của cơ quan chức năng chỉ ở mức 16.000m3/ngày, nhưng hiện nay, lượng nước khai thác thực tế gần 22.000m3/ngày.

Hiện tại, hơn 40% giếng nước trên đảo bị nhiễm mặn, tình trạng xâm thực mặn từ biển vào trung tâm đảo cũng đạt đến 2km. Những năm qua, chính quyền huyện Lý Sơn đã triển khai nhiều giải pháp tìm nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp như: đầu tư xây dựng hồ chứa nước Thới Lới, các hồ chứa nước trên địa bàn An Vĩnh. Hiện, dự án này đang được điều chỉnh đẩy nhanh tiến độ sớm hoàn thiện các hồ chứa để tích nước mưa cung cấp nước tưới tiêu cho người dân. Đồng thời, việc khoan giếng ở đảo Lý Sơn phải có các thủ tục trình UBND tỉnh cấp phép; chính quyền địa phương cũng mạnh tay với các trường hợp khoan, đóng giếng thăm dò khai thác tài nguyên nước nhưng không xin phép.

Ông Đặng Tấn Thành, Phó Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn, cho biết: “Cơ quan nhà nước cũng tuyên truyền đến người dân để hiểu sâu về vấn đề bảo vệ tài nguyên nước, sản xuất nông nghiệp phải phù hơp với thực tế. Huyện cũng tăng cường quản lý, xử phạt rất nhiều hộ dân. Về lâu dài, huyện kiến nghị UBND tỉnh tiếp tục quan tâm đầu tư cho Lý Sơn về vấn đề trồng rừng cũng như xây dựng các hồ trữ nước mưa để phục vụ sản xuất nông nghiệp cho người dân”.

Nông nghiệp thì không thể thiếu nước, nhưng nguồn nước trên đảo đã suy kiệt và nhiễm mặn. Nếu không có giải pháp hiệu quả và kịp thời để đảm bảo nguồn nước tưới tiêu cho hành tỏi, thì tình trạng khoan, đóng giếng thăm dò, khai thác tài nguyên nước trên đảo sẽ tiếp tục kéo dài và khó kiểm soát.